DİRAYET TİMSALİ ÜMMÜ SELEME BİNT EBİ ÜMEYYE ( R.A)
Hayatından kısaca bahsetmeden önce belirtmek isterim ki sahabe efendilerimizin hayatlarını öğrenmek ve bilmek biz müslümanların hayatını kolaylaştıracak ve aynı zamanda Peygamber Efendimizi (sav) daha iyi anlamamızı sağlayacak ve O'na ,sünnetine daha da bağlı birer müslüman haline getirecektir inşallah. Çünkü onlar hadislerin birer taşıyıcısı olmaktan ziyade Peygamber Efendimiz(sav)’in döneminden bu döneme birer bağ ve köprü mahiyetindedir. Bu nedenle böyle güzel,inci taneleri gibi değerli olan sahabe efendilerimizin hayattaki tecrübelerinden ,olaylar karşısındaki duruşlarından haberdar olmak elbetteki çok faydalı bir iş olacaktır.Bu vesileyle ben de sizlere Ümmü Seleme(ra)validemizi anlatmış olayım .Kendisi Peygamber Efendimiz ( s.a.v) ile evlenmeden önce Peygamber Efendimizin süt kardeşi ve halası Berre binti Abdulmutalibin oğlu Ebu Seleme el- Mahzuni ile evlendi. Kocası İslamı kabul eden 11. kişi, kendisi de 12. kişidir.Kendisi 13 annemiz içerisinde Hz. Hatice’den sonra ilk iman edenlerdendir .Ve Aişe annemizden sonra en çok hadis rivayet eden biridir. Aişe annemizden 2210, Ümmü Seleme annemizden ise 378 hadis rivayet edilmiştir.Okuma bilen iki annemizden biridir. Okuma yazma bilen Hz. Hafza ;sadece okuma bilen ise Hz Aişe ve Hz.Ümmü Seleme'dir.Kendisi ilime önem verdiği gibi çocuklarını da Alim ve Alime yapan validemizdir.
Kendisi Cebrail aleyhiselamı insan suretinde gören validemizdir ve Hz. Hatice'den sonra İslam ve iman yolunda en fazla bedel ödeyen annemizdir.İlk eşiyle beraber iki defa hicret ediyor ve orada iki erkek bir kızı oluyor. Daha sonra iki kızı daha oluyor. Habeşistan hicretinden sonra bu sefer Yesrib hicreti için hazırlanırlarken iki tarafın da ailesi engel olmaya çalışıyor. Bundan dolayı Ebu Seleme oğlu ömeri de alıp Yesrib'e doğru yola çıkarken kendisi Mekke'de kalmak zorunda kalıyor ve İslam uğruna ilk bedeli de ödemiş oluyor. Nitekim bir annenin evladından ve eşinden ayrı kalması hele ki o şartlarda takdir edersiniz ki çok ağır olmalı. Yine aynı şekilde kocasının ailesi bununla yetinmeyip diğer oğlunu da elinden alıyor. Zamanla aileden merhametli biri oğlunu ona teslim eder ve bununla birlikte zaman kaybetmeden yola koyulmaya kalkan Ümmü Seleme (ra) ı gören Osman bin Talha ona Medine'ye kadar eşlik ediyor ve yıllar sonra müslüman olacak bu genç için Ümmü Seleme(ra) : “Ben Arabın içerisinde ondan daha edepli, ondan daha iffetli ve ondan daha mürvetli birini görmedim.“ diyecek.
Medine'ye hicretlerinden sonra bir süre orada kalmış ve Medine'deki hayatları boyunca örnek bir aile duruşu sergilemişlerdir. Çocuklarına ahlakı en güzel bir şekilde öğretmiştir. Aile sofralarını birer suffa gibi görüp çocuklarıyla en güzel şekilde muhabbet edip ,onlara birer örnek olmuşlardır( Sofranın suffa olarak kullanması şöyle ki; sofra aile için sohbet etmek ve birbirini dinlemek için şüphesiz en iyi ortam ki kendileri bu vesileyle çocuklarını dinleyip onlara günlük yaşantılarındaki eksiklerini ve doğrularını konuşup öğüt verirlermiş). Yine rivayet edildiğine göre ; bu şekilde ,sofra başında , Ebu Seleme Ümmü Selemeye : “Resulullah Efendimizin : "Eğer bir kadının kocası kendisinden daha önce ölürse, evlenmez iffetini korur namusuna sahip çıkarsa Allah cennette o kocasıyla o eşi birbiriyle kavuşturur.” rivayetinden sonra Ümmü Seleme, Allah gecinden versin ama sen ölürsen andolsun ki ben evlenmeyecem demesinin üzerine Ebu Seleme: "Acele etme. Allah Rasulu bu sözü söyledi ama ben biraz farklı anlıyorum. Biliyorsun ben şahadet diye dua ederim. Olur da ben şehid olursam Allah sana benden daha hayırlı bir nasip verecektir.” ve o an ellerini açıp dua edecektir Ümmü Seleme için. Ebu Seleme Uhud sırasında yaralanır ve iyileşir. Çıktığı başka bir seferde tekrar yaralanır ve bu sefer yarası daha da derinleştiği için kötüleşir ve hastalanır. Efendimiz (sav) onu ziyaret edince vefat eder ve göz yaşları içerisinde defnedilir. Peygamber Efendimiz Ümmü Seleme'yi teselli ederken şöyle bir dua et der kendisine : “Allah'ım bana gönderdiğin müsibetin ecrini bana nasip eyle ve o musibetin arkasından bana hayrı ulaştır.” Ümmü Seleme Peygamber Efendimiz (sav)in nasihati üzerine hayatı boyunca bu duayı dilinden düşürmez. Ebu Seleme'nin vefatından sonra nice kişi validemiz (ra)ile evlenmek ister ama kendisi onları reddeder. Bunun üzerine son olarak Peygamber Efendimiz ona talib olur. Burada bir parantez açmak istiyorum. Bugünlerde İslam'daki çok eşlilik çokça tartışılır vaziyette fakat islam önceki cahiliye döneminde çoğu erkeğin sayısı onları aşan eşleri olduğu için Nisa suresi 3. ayet belli bir sınıra indirmiş ve en fazla 4 kadınla evlenebilirsiniz demiştir. Burdaki tek istisna Peygamber Efendimiz ( sav) dir. Çünkü hadislerin bugüne ulaşabilmesi için evli olunan kişiden rivayet edilmesi en iyi yoldur. Aslında Peygamber Efendimiz Hz.Hatice'yle evliyken tek eşliydi ve 25 yıl boyunca tek evli olarak kalmıştır. Peygamberliğin verdiği sorumlulukla daha sonraları diğer eşleriyle evlenmiştir.
Ümmü Seleme annemizin hayatına gelecek olursak; Resûl-i Ekrem isabetli görüşleri sebebiyle Ümmü Seleme’nin fikrini alırdı. Meselâ Hudeybiye Antlaşması’nda Mekkelilere büyük tâvizler verildiğini düşünen Müslümanlar üzüntü içinde iken Resûlullah onlara kurbanlarını Hudeybiye’de kesmelerini ve tıraş olmalarını emrettiği ve bunu üç defa tekrarladığı halde hiç tepki vermediler. Bunun üzerine Hz. Peygamber, Ümmü Seleme’nin yanına giderek üzüntüsünü dile getirdi. Ümmü Seleme ona dışarı çıkıp kurbanını kesmesini ve kendisini tıraş ettirmesini, ardından ashabının da mutlaka bu davranışlarını izleyeceğini söyledi. Hz. Peygamber onun tavsiyesini uyguladı ve gerçekten Ümmü Seleme’nin dediği gibi oldu (Buhârî, “Şürûṭ”, 15). Bunun gibi daha birçok olayda Peygamber Efendimiz Ümmü Seleme annemizin görüşünü almıştır.Hiçbir zaman menfaatle konuşmamış, daima merhametle davranmıştır. Ahzap suresi 33 .ayet Ümmü Seleme’nin odasında iken nâzil olmuş, Resûlullah da orada bulunan veya sonradan gelen Ali, Fâtıma, Hasan ve Hüseyin’i abasının altına alarak, “Allahım, bunlar benim Ehl-i beytimdir. Onları günahlarından temizle!” diye dua etmiş. Bunun üzerine Ümmü Seleme kendisinin Ehl-i beyt’ten olup olmadığını sormuş. Peygamber ona; "Sen zaten kendi yerindesin. Sen hayır üzeresin” şeklinde cevap vermiştir. Cemel vakası olduğu zaman da her iki taraf için de çabalamıştır. Ve Hz. Aişe'yi ikna etmeye çalışıp merhametli ve şefkatli olmasını iletmiştir. Ümmü Seleme en son vefat eden annemizdir. Hicri 61'de vefat eder, kerbelanın olduğu yıl . 10 muharrem gecesi Peygamber Efendimizi rüyasında görür. Rüyasından sonra haberci gönderir kerbelaya ve haber gelene kadar ya Hüseyin diye söylenir..
Hayatı boyunca doğru yol üzere olan Ümmü Seleme annemizin hayatından çeşitli dersler çıkarabiliriz:
1- İdeal bir eşin nasıl olmasını öğrenmek istiyorsan, iman ettiğin Peygamberinin hayatına iyice müracaat etmelisin. O (sav) Allah’tan vahiy alan, fetanetin zirvesinde olan, Cebrail ile canlı bir bağ kuran biri olmasına rağmen, hanımlarına değer verip istişare ediyorsa, sen nasıl başka bir yol arayabilirsin ki?
2- İdeal bir hanımın nasıl olmasını öğrenmek istiyorsan, yeryüzünün en güzel örnekleri olan sahabenin hayatına iyice müracaat etmelisin. Vahyin canlı tanıkları olan, Peygamberin terbiyesinde yetişen, davranışlarına göre ayetler inen o neslin hanımları, eşlerine itaat edip, belli hususları korumuşlarsa, sen nasıl başka bir örnek arayabilirsin ki?
3- İdeal bir annenin nasıl olmasını öğrenmek istiyorsan, kıyamete kadar gelecek tüm müminlerin anneleri olan, Peygamber hanımlarının hayatlarına iyice müracaat etmelisin. Meleklerin gezdiği o evde, eğer onlar kamil manada annelik yapmış, binlerce mümini yetiştirmiş ve buna rağmen hiçbir vazifelerini ihmal etmemişlerse, sen nasıl başka bir rehber arayabilirsin ki?
4- İdeal bir talebenin nasıl olmasını öğrenmek istiyorsan, en güzel örneğin, en güzel örnekleri olan, Suffa Mektebi’nin talebelerinin hayatlarına iyice müracaat etmelisin. Temelinde sağlam bir imanın ve sarsılmaz bir ihlasın olduğu, bilgi öncelikli değil, amel öncelikli bir tedrisatın yapıldığı, müfredatının Kur’an ve Sünnet olduğu bir örnek dururken, sen nasıl başka yerlerde derdine derman arayabilirsin ki?
5- İdeal bir dostun nasıl olmasını öğrenmek istiyorsan, en ağır imtihanlara maruz kalmasına rağmen, hakkaniyetten ve vefadan yüz çevirmeyen Ehli Beyt’in mensuplarının hayatlarına iyice müracaat etmelisin. Kur’an: “Sadıklarla beraber olun” demişse, Peygamber: “Size iki ağır emanet bırakıyorum; Allah’ın kitabı ve benim Ehli Beytim” demişse, sen nasıl başka yerlerde kendine dost arayabilirsin ki?
Canı ve malı pahasına Efendimiz (sav) e olan bağlılıklarını gösterip bu yolda her daim onun yanında yer almış olan sahabe efendimizden bir tanesi … Her birinin ayrı ayrı böyle güzellikte kalbe dokunan ,yolu aydınlatan hikayeleri var. Yeter ki biz gönlümüzü onlara açıp ne almak istediğimizi bilelim ve onun için dua edelim. Allah işiten, bilen ve duyandır. Şüphesiz ki O, ol der ve olur . Vesselam veddua J
“Hoşça bak zâtına kim zübde-i âlemsin sen
Merdüm-i dîde-i ekvân olan âdemsin sen”
(Şeyh Galip, 1757-1799) 42 yaşında vefat etmiş ,kısacık ömrüne ne güzel şeyler sığdırmış. Rabbim bizlerin de ömrünü verimli ve bereketli kılsın.
/ROSALİNDA
Kaynakça
-İslam ansiklopedisi
-Muhammed Emin Yıldırım ( Ümmü Seleme (ra))
